بیماری سوراخ در سر ماهی (Hole in the head disease)، یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در میان ماهیان محسوب شده که اغلب گریبان‌گیر خانواده سیکلید‌ها میشود. این بیماری با علائمی مثل تیره شدن رنگ ماهی، کم اشتهایی، و به صورت فرو رفتگی‌هایی در سر و بدن بدون علائم زخم نمایان میشود.
دلیل مهم این بیماری را میتوان به عدم توجه صاحب به غذا و شرایط ماهی بیان کرد. چراکه این بیماری، اکثرا به دلیل کمبود ویتامین‌ها و سایر مواد معدنی ایجاد میشود و دلیل آن نیز تغذیه ماهی به صورت یکنواخت و عدم رعایت شرایط بهداشتی اب خواهد بود. در این مقاله قصد ارائه توضیحاتی درباره درمان و علل بیماری سوراخ در سر ماهی را داریم.
از دیگر بیماری های ماهی میتوان به بیماری سفیدک ماهی اشاره کرد پیشنهاد میکنم مقاله مربوط به آن را در سایت مرجان دریایی بخوانید.
نحوه درمان
سریع‌ترین و بهترین گزینه برای درمان ، قرص مترونیدازول می‌باشد. این قرص در ورق‌های ۲۵۰ میلی گرمی در داروخانه‌های انسانی موجود است.
۲۵۰ میلی‌گرم، به ازای هر ۱۰ گالن معادل ۳۷.۸ لیتر آب است. دارو باید ۳ بار به صورت یک روز در میان یا دو روز یکبار تکرار شود. قبل از اضافه کردن مجدد دارو ۲۵ الی ۳۰٪ از آب آکواریوم را سیفون کنید.
استفاده از داروهای تجاری مثل، سرافلاجلول یا استفاده از جی‌بی‌ال اسپیروهگزول یا بهره گیری از تترا هگزا اکس نیز می‌تواند علائم این بیماری را کاهش دهد.
نکته: به هنگام درمان، ذغال اکتیو را از فیلترها خارج کنید و تا مدتی حتی بعد از درمان بیماری از آن استفاده نکنید
برای پیشگیری از عارضه سوراخ سر، موارد زیر را رعایت کنید:
- افزایش دمای آب
- اضافه کردن یک قاشق غذا خوری نمک عاری از ید در هر ۲۰ لیتر آب
- برنامه غذایی همراه با ویتامین‌ها و مواد معدنی، دادن غذای دل به ماهی‌ها، یکی از اصلی‌ترین دلایل کمبود ویتامین و مواد معدنی است. یک غذای خشک در کنار دل یا میگو، می‌تواند غذای مناسبی برای ماهی‌ها باشد.
- خارج کردن ذغال اکتیو از فیلتر
روش تشخیص
- به وجود آمدن سوراخ ها و خراش‌هایی روی سر و اطراف چشم و روی خطوط جانبی بدن ماهی
- خراشیدن و کوبیدن پوست بدن ماهی به اشیای داخل آکواریوم
- تیره و کدر شدن رنگ پوست ماهی
مشخصه اصلی این بیماری ، خونی و زخمی نبودن آن است. سوراخ‌ها بیشتر زمینه‌ای سفید و روشن دارند و بیشتر به فرورفتگی شبیه هستند تا زخم!
درمان این بیماری در مراحل اولیه بسیار ساده و سریع بوده و اغلب در صورت تشخیص به موقع باعث تلف شدن ماهی نمی‌شود.
علت این بیماری
تک یاخته روده‌ای باعث این بیماری میشود. سیستم گوارشی بدن ماهی، باعث ایجاد سوراخ در سر و بدن ماهی میشود. هگزامیتا، یکی از عوامل بیماری سوراخ درسر می‌باشد. در مراحل اولیه این عارضه، را میتوان با نشانه‌های ذیل که عبارت‌اند از:
- مدفوع سفید رنگ باریک
- بدن لزج
- کم اشتهایی ماهی
در مرحله‌های پیشرفته این مسئله، در انواع سیچیلاید منجر به دو رنگی پوست ماهی و کدر شدن رنگ آن میشود و در ماهی‌هایی با ابعاد کم‌تر گوشه‌گیر شدن و حرکت تند سر ماهی قابل پیشبینی می‌باشد.
بیماری سوراخ در سر، به علت حمله به سیستم گوارشی می‌تواند باعث کمبود مواد مغذی در ماهی آلوده شود؛ همچنین کمبود عناصر یکی از دلایل بیماری سوراخ در سر ماهی می‌باشد.
